از ساخت قطعات تا اسمبل نهایی؛ با پروسه تولید آیفون آشنا شوید
اپل هر ساله تقریبا یک میلیارد آیفون را راهی بازار می کند و سهم بازار این گوشیها به ۲۰ درصد از کل بازار جهانی موبایل میرسد. در این میان سوالی که برای کاربران ایجاد میشود است که خود آیفون و قطعات آن در کدام کشورها ساخته میشوند و چگونه به دست کاربران میرسند؟ در ادامه به این موضوع میپردازیم.
قطعات آیفون از کجا میآیند؟
اگرچه مونتاژ نهایی بیشتر آیفونها در چین صورت میگیرد، اما قطعات درون این گوشیها در کشورهای مختلفی ساخته میشوند. به عنوان مثال نمایشگر آیفون توسط سامسونگ یا الجی در کره جنوبی تولید میشود. فلش مموری و DRAM هم عمدتا توسط شرکت ژاپنی Kioxia در اختیار اپل قرار میگیرد. همچنین شیشههای محافظ گوریلا گلس که وظیفهی محافظت از نمایشگر را بر عهده دارند، در کارخانههای شرکت کورنینگ در آمریکا، تایوان یا ژاپن تولید میشوند. تراشههای سری A هم اگرچه اپل آن را طراحی میکند، ولی در کارخانههای شرکت TSMC در کشور تایوان ساخته میشوند. در این میان باید خاطرنشان کنیم در هر آیفون صدها قطعهی دیگر هم قرار دارد.
برخی از این قطعات از طرف شرکتهای بسیار بزرگی مانند برادکام و Texas Instruments تامین میشوند و برخی دیگر محصول شرکتهای کوچکتری در آسیا هستند. در این میان حتی اپل تلاش کرده کبالت خام را به طور مستقیم از معدنهای مختلف خریداری کند تا برای ساخت باتری با کمبود این ماده روبرو نشود.
انتخاب تامینکننده علاوه بر دلایل مربوط به کنترل کیفیت، در زمینههای دیگر هم اهمیت بسیار زیادی دارد. اپل مانند دیگر غولهای سیلیکون ولی متهم شده که برای کاهش هزینهها، از کودکان کارگر و شیوههای غیراخلاقی برای ساخت و تامین قطعات محصولات خود بهره میبرد.
آیفونها در کدام کشورها مونتاژ میشوند؟
تا چند سال قبل تمام آیفونها در چین ساخته میشدند اما حالا اوضاع کمی پیچیدهتر شده است. با این حال، واقعیت این است که همچنان بخش بزرگی از آیفونها در چین مونتاژ میشوند. بزرگترین مجموعهی کارخانهای تولید آیفون متعلق به شرکت فاکسکان است که بیش از ۳۰۰ هزار نفر در آن کار میکنند. به طور کلی این یک شهر کوچک محسوب میشود که در آن چندین کارخانههای غولپیکر قرار دارد. در همین مجموعه، کارگرها روزانه بیش از نیم میلیون آیفون تولید میکنند. البته با توجه به اینکه اپل روزبهروز توجه بیشتری به کارخانههای ویتنام و هند نشان میدهد، احتمالا ظرفیت تولید این مجموعه در چین کاهش پیدا میکند.
اپل در کنار شرکتهایی مانند سامسونگ و شیائومی تصمیم گرفته بخشی از خطوط تولید محصولات خود را به دیگر کشورهای آسیایی منتقل کند. با این کار هم اتکای این شرکتها به یک کشور کاهش پیدا میکند و هم اینکه از قدرت چانهزنی بیشتری بهرهمند میشوند. ویتنام و هند برای تاسیس کارخانههای جدید توسط شرکتهای خارجی خدمات و مزایای قابل توجهی را ارائه میدهند و همین موضوع جذابیت آنها را افزایش داده است.
چرا اپل برای تولید آیفون از کارخانههای ویتنام استفاده میکند؟
ویتنام از نظر حمل و نقل جهانی موقعیت استراتژیکی دارد و به دلیل نزدیکی به کشورهایی مانند چین، تایوان و ژاپن از مزیت مهمی بهره میبرد. تقریبا تمام اقتصاد ویتنام مبتنی بر صادرات است؛ از محصولات کشاورزی و پوشاک گرفته تا لوازم الکترونیکی. بر اساس گزارشهای منتشر شده، اپل از سال ۲۰۲۰ بخشی از هدفونهای ایرپادز را در ویتنام تولید میکند و حالا این شرکت قصد دارد بخش بزرگی از خطوط تولید آیپد، مکبوک و اپل واچ را به این کشور منتقل کند.
چرا هند برای اپل اهمیت زیادی پیدا کرده است؟
دولت هند در سال ۲۰۲۰ از یک طرح ۶ میلیارد دلاری رونمایی کرد تا شرکتهای تولیدکنندهی محصولات الکترونیکی انگیزهی بیشتری برای ساخت کارخانه در این کشور پیدا کنند. در حال حاضر شرکتهایی مانند اوپو، شیائومی و سامسونگ بخش قابل توجهی از گوشیهای خود را در کارخانههای هند تولید میکنند. برخی از این کارخانهها به طور مستقیم توسط این شرکتها ساخته شده و بخشی دیگر هم نتیجهی همکاری برندهای موردنظر با شرکتهای هندی است.
با توجه به موفقیت این برندها، اپل هم در نهایت تصمیم گرفته این حرکت را انجام دهد. شرکت چینی فاکسکان که مهمترین شریک اپل محسوب میشود، حضور گستردهای در هند دارد و برخی از شرکتهای هندی فعال در این حوزه، زیرمجموعهی فاکسکان به حساب میآیند.
تصمیم اپل برای انتقال خطوط مونتاژ خود به هند نیز میتواند سهم بازار آیفون را در این منطقه افزایش دهد. در حال حاضر، هند ۲۲ درصد عوارض گمرکی برای گوشیهای هوشمند وارداتی وضع میکند. این امر باعث میشود آیفون در این کشور به طور قابل توجهی گرانتر از اکثر بازارهای غربی باشد.
با این حال، با تولید داخلی، اپل میتواند از این هزینههای بالای واردات چشمپوشی کند و در نتیجه محصول نهایی با قیمت پایینتری به دست کاربران میرسد. در واقع، این شرکت قبلاً این استراتژی را با مدلهای نسل قبلی آیفون که در حال حاضر در کشور مونتاژ میکند، دنبال کرده است. حتی اگر جدیدترین آیفون با قیمت قابل توجهی در هند به فروش میرسد، مدلهای قدیمیتر- به دلیل معافیتهای مالیاتی ذکر شده-اغلب تخفیفهای قابل توجهی دریافت میکنند.
امسال برای اولین بار، اپل در هند تولید مدلهای نسل فعلی آیفون یعنی آیفون ۱۴ را کلید زد. البته گفته میشود فقط ۵ درصد از ظرفیت تولید آیفون ۱۴ در هند صورت میگیرد و بنابراین هنوز کارخانههای هندی نقش خیلی مهمی برای اپل ایفا نمیکنند.
در آینده آیفون در چه کشورهایی تولید خواهد شد؟
با وجود اینکه اپل در تلاش است بخش بزرگتری از خطوط تولید خود را به خارج از چین منتقل کند، اما در نهایت بخش کلیدی زیرساختهای تولید محصولات این کشور در چین قرار دارند. البته به دلیل تلاشهای گستردهی کشورهایی مانند ویتنام و هند، نقش کلیدی چین در زنجیره تامین در سالهای آینده بیش از پیش کاهش پیدا میکند اما در هر صورت همین موضوع به نفع اپل تمام میشوند و با ایجاد رقابت بین کارخانهها، میتواند هزینههای ساخت محصولات خود را پایین بیاورد.
بر اساس تخمینهای صورت گرفته، اپل قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ حدود ۲۵ درصد از ظرفیت تولید آیفون را به هند منتقل کند و تا این سال تقریبا ۶۵ درصد از هدفونهای ایرپادز در کارخانههای ویتنام تولید خواهند شد. بنابراین با قاطعیت نمیتوانیم بگوییم که در آینده کدام کشورها نقش مهمتری برای تولید آیفون ایفا میکنند. اما در هر صورت تا ۱۰ سال آینده کشورهای ویتنام و هند میتوانند بخش قابل توجهی از سهم بازار چین در زنجیره تامین گوشیها را از آن خود کنند و این یک خبر بد برای اقتصاد چین محسوب میشود.